Ý Nghĩa Quan Trọng của 12 Canh Giờ với Sức Khỏe Con Người

Hành động thuận theo thiên thời, người xưa chia ngày và đêm thành mười hai quãng thời gian, mỗi quãng thời gian được gọi là một thời thần (còn gọi là canh giờ). Mỗi canh giờ tương ứng với 2 tiếng đồng hồ, đặc biệt, canh giờ này cũng trùng khớp với thời gian làm việc của các bộ máy trong cơ thể. Hãy cùng Lịch Vạn Niên 365 tìm hiểu mối tương quan giữa Canh Giờ với Sức Khỏe của con người.

Một canh giờ chính xác là hai tiếng đồng hồ hiện nay. Kể từ thời Tây Chu, người ta đặt cho mỗi thời thần một cái tên tao nhã và độc đáo, dùng địa chi để biểu thị. Tên của mỗi thời thần hoặc mô tả cảnh giữa trời và đất, hoặc nói rõ các đạo lý của cuộc sống hàng ngày và nghỉ ngơi.

Mười hai canh giờ là đại trí tuệ của người xưa. Ngày nay, mặc dù mọi người đã quen với đồng hồ 24 giờ, nhưng lại không biết mối quan hệ đặc biệt giữa Canh Giờ với khoa học đời sống, mối tương quan mật thiết giữa thời gian hoạt động của các bộ phận nội tạng trong cơ thể. Hiểu và nắm rõ điều này bạn sẽ có biện pháp sinh hoạt điều độ, bồi dưỡng sức khỏe của bản thân.

1. Giờ Tý: từ 23:00 - 1:00 ( Từ 23 giờ hôm trước đến 1 giờ sáng hôm sau) - Thời Gian Dịch Mật Vận Động

Nửa đêm là thời điểm quan trọng, giao giới của ngày hôm nay và ngày mai, còn được gọi là giờ Tý, Tý dạ, nửa đêm, ý nghĩa là thai nghén. Nửa đêm là thời thần đầu tiên của mười hai Canh Giờ. “Lịch cổ chia ngày bắt đầu từ nửa giờ Tý.” Bầu trời lúc này như mắt trẻ thơ, đen nhánh. Con người đã nghỉ ngơi rồi, chuột lặng lẽ di chuyển ra khỏi hang để hoạt động.

Giờ này mật làm việc, là thời gian dịch mật vận động, và tủ.y xương tạo máu. Vào giờ Tý, cơ thể bắt đầu cần nghỉ ngơi điều dưỡng và phục hồi những tổn thương. Giờ này tuyệt đối không thức khuya, vì sẽ để lại những biến chứng của bệnh mật hoả (tức làm mất đi dương khí), chứng mất ngủ, đau đầu, tâm lý bất an.

Đối với người ngủ trước giờ Tý, buổi sáng khi tỉnh dậy đầu óc sáng suốt, sắc mặt tươi hồng. Ngược lại thì sáng hôm sau mặt tái xanh. Đặc biệt không nên ăn đồ ngọt do glucose tạo năng lượng bị động, tiêu k hết thì tích tụ, nhưng tiêu rồi thì buộc gan phải hoạt động gấp nhiều lần bằng cách tự tiêu hết glucose mà nó dự trữ. Vì thế, việc ăn ngọt vào ban đêm, hoặc hạ đường h.uyết, hoặc bị đái thá.o đường. Bữa tối ăn nhiều, ăn đồ ngọt, hay đồ ăn khó tiêu, ảnh hưởng vô cùng lớn đến chất lượng giấc ngủ.

2. Giờ Sửu: từ 1:00 - 3:00 - Giờ làm việc của GAN

Giờ Sửu cũng được gọi là gà gáy, gà hoang. Sửu (丑) là từ gốc của từ "nữu" (扭 - vặn, xoay), lúc này dường như có một đôi bàn tay to lớn giữa thế giới và trái đất, vặn xoay ngược ngày đêm. Lúc này, gà trống gáy, bò trong chuồng đang gặm cỏ, chắc hẳn người đã ngủ. Nếu bị mất ngủ vào thời điểm này, bạn có thể:

Chờ tinh khí sinh ra, hãy ngồi trên giường với chăn ấm, hít thở một hoặc hai cái sâu để đẩy khí đục. Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên rồi xoa hai bên mũi và vuốt mắt năm bảy 35 lần. Dùng tay cuộn tai lại, đẩy tới lui năm bảy 35 lần. Dùng hai tay ôm đầu, lấy lòng bàn tay che hai tai, dùng ngón trỏ búng ngón giữa, búng phía sau đầu mỗi bên 24 cái. Nhún người qua trái phải, vươn vai duỗi hai cánh tay năm bảy 35 lần. Sau đó co duỗi hai chân năm bảy 35 lần. Gõ hai hàm răng để đếm bảy bảy 49 lần. Dùng nước miếng súc miệng hai lần, đưa ý xuống đan điền, hít thở sâu 3 lần. Thanh hỏa ngũ tạng và thở nhẹ.

Giờ này gan làm việc, là thời gian mà gan phục hồi sau 1 ngày hoạt động. Gan có thể điều tiết m.áu khắp cơ thể, khiến khí huyết được điều hoà, loại độc tố trong máu, cơ thể từ đó mà được thanh lọc.

Những người chưa ngủ trước giờ Sửu, sắc mặt xanh xám, cơ thể mệt mỏi, uể oải, thiếu sinh khí.

3. Giờ Dần: từ 3:00 - 5:00 - Giờ làm việc của PHỔI

Đây là lúc sáng sớm, còn được gọi là bình minh, buổi sáng. Đây là lúc thay đổi của đêm và ngày. Lúc này, mặc dù mặt trời chưa mọc ở chân trời, nhưng ở chân trời xa xôi đã xuất hiện một đường sinh khí, con hổ cũng sẵn sàng hành động, nên gọi là giờ Dần. Lúc này, mặc dù mặt trời chưa mọc ở chân trời, nhưng ở chân trời xa xôi đã xuất hiện một đường sinh khí, con hổ cũng sẵn sàng hành động, nên gọi là giờ Dần.

Giờ này phổi tăng cường làm việc. Đặc điểm của nó là “khí nhiều máu ít”,”phổi hướng về bách mạch”. Gan ở giờ Sửu sau khi thanh lọc máu tươi mới cho phổi, thông qua phổi đi hết cơ thể. Cho nên buổi sáng tinh mơ khi vừa thức dậy ta sẽ có khí sắc hồng hào, tinh lực dồi dào.

Ở giờ Dần, nhiệt độ cơ thể là thấp nhất, huyết áp thấp nhất, mạch đập và hô hấp yếu nhất, não cấp máu ít nhất. Khi cơ thể “lạnh” quá mức, nó sẽ tự phản ứng lại bằng cách “co thắt, rùng mình”, là thời điểm dễ thức giấc, mộng du, ác mộng, tinh thần rất yếu ớt, khí huyết suy yếu. Những ai trực đêm dễ phạm sai lầm, bệnh nặng càng tăng nguy cơ tử vong

4. Giờ Mão: từ 5:00 - 7:00 ( Giờ làm việc của Ruột Già - Nên đi Đại Tiểu Tiện vào giờ này)

Mặt trời mọc, còn được gọi nhật thủy, phá hiểu, húc nhật, dùng để chỉ thời gian mặt trời vừa ló dạng và đang mọc. Người xưa bảo chúng ta phải làm việc vào lúc mặt trời mọc. Vào thời cổ đại, vào thời điểm này, các quan chức phải vào chầu triều buổi sáng, điểm danh, gọi là Điểm Mão.

Lúc này, mọi người cần chú ý: “Khi thấy ánh ban mặc quần áo tùy nóng lạnh, ngồi dậy dưới cửa sổ sáng sủa, uống một cốc nước đun sôi nóng, trải đầu trăm cái, như vậy mới có thể thông phong tán hỏa, sáng mắt trừ nóng đầu”.
Giờ này ruột già làm việc, có lợi cho việc bài tiết. Giờ Mão khí huyết vào ruột già, thích hợp nhất để uống 1 ly nước sôi/ ấm, sau đó đi tiểu tiện.

5. Giờ Thìn: từ 7:00 - 9:00 ( Thời Gian Làm Việc của Dạ Dày - Thích Hợp để ăn Sáng)

Đây là giờ ăn, là thời điểm dành cho bữa sáng. Giờ Thìn cũng là thời điểm những con rồng trong thần thoại đi làm mưa. Lúc này, bữa sáng nên ăn cháo, nên ăn chay nhẹ, sau khi ăn xong nên đi bộ chậm năm mươi sáu bước, lấy tay xoa bụng, ngoài ra, hãy bắt đầu làm mọi việc với tâm trạng vui vẻ, đừng nổi nóng với những việc nhỏ nhặt.

Dạ dày sau một đêm đã tiêu hóa hết thức ăn, có đủ thời gian để nghỉ ngơi, cho nên lúc này đã bắt đầu hoạt động. Mỗi ngày nhất định phải dậy sớm ăn sáng, hơn nữa là phải ăn nhiều một chút và ăn ngon.

6. Giờ Tỵ: từ 9:00 - 11:00 ( Thời Gian Làm Việc của Tỳ - Hãy năng động, Vui vẻ, Sáng tạo)

Giờ Tỵ còn được gọi là ngung trung, nhật ngung. Gần đến trưa, mặt trời chói chang, con rắn ẩn nấp trong bụi cỏ, nên gọi là giờ Tỵ. Đây là thời điểm vàng đầu tiên trong ngày của chúng ta, hiệu quả công việc là cao nhất. Vì vậy, chúng ta phải duy trì trạng thái tinh thần sung mãn nhất và làm những việc quan trọng nhất.

Tỳ lúc này hoạt động và trở nên nhanh nhẹn nhất. Người làm việc văn phòng nên hoạt động một chút và tự rót cho mình 1 ly nước đun sôi để nguội, từ từ uống, việc này làm cho tỳ hoạt động thuận lợi và nhanh nhẹn nhất.

Công năng tỳ tốt, tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt khiến chất lượng máu tốt, môi miệng đỏ tươi, ngược lại thì môi trắng bệch hoặc đen tím.

Tỳ làm chủ về cơ thịt, cung cấp dinh dưỡng cho cơ thịt, vì thế khi mắc bệnh Tỳ thì cơ thịt cũng bị ảnh hưởng (như, nhão cơ, teo cơ,…).

Tỳ rất sợ ẩm thấp, cho nên Tỳ mà thấp thắng thì cơ thịt ung thũng.

Tỳ liên quan mật thiết với dạ dày (Vị). Tỳ chứa đựng ý niệm (Tỳ tàng ý). Tỳ hư sinh ra suy nghĩ mông lung, lo nghĩ quá độ ảnh hưởng đến Tỳ thì chẳng còn màng đến ăn uống nữa. Khi ăn uống thì không nên hoạt động ngoại lai (như xem tv, trò chuyện, làm việc,v.v…
những hoạt động về trí não).

7. Giờ Ngọ: từ 11:00 - 13:00 ( Là Lúc Dưỡng Tim - Nghỉ ngơi không quá 1 giờ)

Giờ Ngọ còn được gọi là nhật trung, nhật chính, trung ngọ. Lúc này, mặt trời vận hành đến giữa vòm trời, có ánh sáng mạnh nhất. Khi đó Dương khí đạt đến cực điểm và giảm dần, Âm khí sẽ tăng dần. Vào thời gian này, các loài vật nằm nghỉ ngơi, chỉ có con ngựa là đứng yên nên buổi trưa thuộc về ngựa. Thời xưa, buổi trưa là lúc mọi người ra chợ buôn bán. 

Buổi trưa, "bữa cơm no bụng, miếng ăn ngon". Ăn ngon không phải là những món sơn hào hải vị, cũng không phải những món sống, lạnh, cứng, đó chính là ngon. Đừng ăn quá nhiều, khi đói thì ăn, chớ ăn quá no, ăn xong đi bách bộ. Sau bữa ăn, dùng tay xoa bụng, sau đó xoa bóp ở lưng dưới để làm ấm vùng thắt lưng và dạ dày, đồng thời làm cho lá lách và thận vận động có trật tự. Uống một ít trà một cách thích hợp, nhưng không quá nhiều.

Giữ trưa là giờ ăn
Buôn bán cứ bình thường
Người người không quen biết
Cớ chi phải nghĩ suy.
Vào thời gian này, các loài vật nằm nghỉ ngơi, chỉ có con ngựa là đứng yên nên buổi trưa thuộc về ngựa.

Giờ này tim làm việc, là thời gian để dưỡng tim. Thúc đẩy mạch máu vận hành, nuôi dưỡng tinh thần, khí, và cơ. Hơn nữa, phải giữ tâm trạng thoải mái sau bữa trưa, bằng cách giải lao hoặc ngủ trưa với thời gian thích hợp, không vượt quá 1h (nếu không sẽ dẫn đến mất ngủ), sau khi thức dậy phải vận động thích hợp để thông khí huyết đi khắp cơ thể, cho nên tăng cao công năng hoạt động cho tim.

8. Giờ Mùi: từ 13:00 - 15:00 ( Công năng tiêu hóa và hấp thụ vượng nhất)

Giờ Mùi còn được gọi là nhật trắc, nhật điệt, nhật ương, xế chiều. Sau buổi trưa, mặt trời bắt đầu chuyển hướng về phía tây. Vị trí của mặt trời tại thời điểm này là tương đối lệch với giữa trưa. Giữa trưa, mọi người sẽ hơi buồn ngủ, nhưng đến xế chiều, mọi người từ giấc ngủ, cơn buồn ngủ tỉnh táo lại, và điều chỉnh từ từ, đây là thời điểm vàng thứ hai trong ngày, cần nắm bắt cơ hội và làm việc hiệu quả, thời cơ không được để lỡ, thời gian không bao giờ trở lại.

Giờ này ruột non làm việc, ruột non có thể chia phần tiêu hóa sạch, bẩn, đem nước chảy về bàng quang, cặn bã đưa vào ruột già, tinh hoa chuyển đến Tỳ. Cho nên, bữa trưa phải xong trước 13h, vì thời gian này tinh lực của ruột non thịnh nhất, và hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất.

9. Giờ Thân: từ 15:00 - 17:00 ( Giờ Vàng của Não )

Giờ này bàng quang làm việc, bàng quang trữ nước, nước bọt, và đem nước thừa lại đi bài tiết ra ngoài, còn nước bọt tuần hoàn trong cơ thể. Vì thế tốt nhất là nên uống nhiều nước, là thời gian để uống nước quan trọng nhất của 1 ngày, cho nên cũng cần phải bài tiết nước tiểu kịp thời. Giờ này đại não năng vận động nhất, trí nhớ tốt nhất, thích hợp cho làm việc và học tậ

Giờ Thân còn gọi là giờ ăn, nhật phô, tịch thực. Ngày nay, người ta ăn ba bữa một ngày, nhưng vào thời xưa, người ta chỉ ăn hai bữa một ngày, do đó giờ Thân là lần thứ hai để ăn. Lúc này tiếng kêu của khỉ rõ ràng và lớn nhất, nên gọi là giờ Thân.

Người xưa thường đi dạo vào giờ Thân, thế nên đừng lo lắng về việc mặt trời ngả về phía tây, mà hãy tận hưởng khoảng thời gian tuyệt vời này.
Ngày nay, người ta ăn ba bữa một ngày, nhưng vào thời xưa, người ta chỉ ăn hai bữa một ngày, do đó giờ Thân là lần thứ hai để ăn. 

10. Giờ Dậu: từ 17:00 - 19:00 ( Giờ Dậu, làm việc xong cần nghỉ ngơi nhiều)

Giờ Dậu còn được gọi là nhật nhập, nhật lạc, nhật trầm, còn gọi là hoàng hôn, mặt trời lặn, đây là dấu hiệu cho thấy ngày chuyển sang đêm. Hoàng hôn, mọi người bắt đầu đi làm về, gà bắt đầu trở về, và chim quay về tổ trong rừng. Con người làm việc lúc mặt trời mọc và nghỉ ngơi lúc mặt trời lặn.

Thận làm việc. Thận chứa tinh sinh dục và tinh của lục phủ ngũ tạng. Thận là gốc của Thiên Bẩm. Thận ở giờ Dậu bắt đầu bước vào giai đoạn tích trữ tinh hoa của cơ thể. Nếu bị sốt nhẹ vào giờ này cũng làm khí huyết tổn thương nghiêm trọng. Vì giờ này đã hết công việc phải làm, mỗi người cần phải được giải lao đôi chút. Bởi vậy không nên làm việc quá sức.

Khi bước giờ Dậu “ăn tối đừng quá muộn, đừng để ăn quá no”.

Hoàng hôn, mọi người bắt đầu đi làm về, gà bắt đầu trở về, và chim quay về tổ trong rừng. Con người làm việc lúc mặt trời mọc và nghỉ ngơi lúc mặt trời lặn.

11. Giờ Tuất: từ 19:00 - 21:00 ( Giờ Màng Ngoài Tim vận Động)

Giờ Tuất còn được gọi là nhật tịch, nhật mộ, nhật vãn và chạng vạng. Mặt trời đã lặn, và bầu trời sẽ tối. Trời âm u, vạn vật mơ hồ nên gọi là chạng vạng. Chạng vạng là khoảng thời gian yên tĩnh, lúc này bạn có thể yên lặng đọc sách hoặc làm bất cứ việc gì mình thích. Mọi thứ, hãy tận hưởng sự thoải mái cuối cùng trong ngày

Giờ này Tâm bao (màng ngoài tim) vận động, cũng là giờ mà trọng lượng cơ thể nặng nhất.

Lúc này, “đun sôi, rửa chân nước nóng có thể hạ hỏa trừ thấp, súc miệng bằng nước chè nguội để rửa sạch chất cặn bã trong bữa ăn trong ngày. Hãy suy nghĩ nhiều hơn, nên yên tĩnh vào ban đêm và đọc sách, nhưng không nên ngồi trong thời gian quá dài.

Chạng vạng là khoảng thời gian yên tĩnh, lúc này bạn có thể yên lặng đọc sách hoặc làm bất cứ việc gì mình thích. Mọi thứ, hãy tận hưởng sự thoải mái cuối cùng trong ngày

12. Giờ Hợi: từ 21:00 - 23:00 ( Độc Tố Loại Bỏ, Nên Ngủ Sớm)

Giờ Hợi là giờ con người yên định, còn gọi là định hôn. Đây là giờ cuối cùng trong ngày và đêm. Người ta nói rằng con lợn ngủ ngon nhất vào thời điểm này, và tiếng ngáy to nhất, do đó gọi là giờ Hợi. Người yên định thì cũng lặng yên, lúc này tâm trạng bạn hãy bình tĩnh, đừng nóng nảy mà hãy nghỉ ngơi thật tốt.

Các túi mật, gan và phổi hoạt động sôi nổi trong thời điểm này. Độc tố được loại bỏ hiệu quả nhất cho cả 3 bộ phận này khi con người đang chìm vào giấc ngủ sâu. Do đó, nhiều chuyên gia sức khỏe khuyên bạn nên đi ngủ trước 23h. Tiêu thụ các thực phẩm như bột yến mạch, quả óc chó hoặc sữa ấm trước khi lên giường có thể giúp bạn cải thiện giấc ngủ.