Chắc hẳn nhiều bạn chưa biết Daruma là gì? Tại sao búp bê Daruma được coi là “thần may mắn” của người Nhật Bản
Xứ sở mặt trời mọc là một đất nước xinh đẹp và có nhiều vật tượng trưng cho những điều may mắn và biểu tượng dễ nhận thấy nhất biểu tượng là búp bê. Búp bê ở nhật còn được chia ra nhiều loại vì mỗi loại điều có ý nghĩa tâm linh riêng biệt.Theo nghiên cứu, búp bê may mắn Nhật Bản ra đời vào thời đại Edo ( 1603 – 1867), với những con búp bê đầu tiên Okiagari-Koboshi mô phỏng hình dáng của vị phật Bodhidharma (Bồ Đề Lạt Ma), người sáng lập ra Phật giáo thiền tông ở Trung Quốc. Sở dĩ búp bê mang tên gọi Daruma vì trong tiếng Nhật Bodhidarma được gọi là Daruma – Taishi.
Búp bê may mắn Nhật Bản có hình tròn, được làm bằng kỹ thuật bồi giấy truyền thống. Nét đặc trưng của búp bê Daruma là đôi mắt to tròn quắc lên, nhìn thẳng về phía trước thể hiện sự quyết tâm và lòng kiên định. Thân tròn, đáy mặng tạo sức bật, luôn trở về vị trí đứng thẳng biểu trưng sức mạnh nội tại và ý chí mãnh liệt, không bao giờ chịu đầu hàng trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Búp bê Daruma là một trong những món quà nhỏ xinh xắn nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa mà người Nhật thường hay tặng nhau trong các dịp lễ, Tết, sinh nhật.
Bên ngoài lớp màu sơn, Daruma còn được trang trí bằng những họa tiết màu đen hoặc vàng ánh kim. Trước bụng Daruma thường được vẽ chữ “Phước”, ngụ ý như một lời cầu mong an lành, một lá bùa may mắn.
Phần đế của Daruma được chế tạo nặng hơn phần trên, mặc dù đế không có dạng tròn, nhưng Daruma không bao giờ bị ngã. Điều này tượng trung cho ý chí kiên cường, không bao giờ gục ngã của người Nhật. Dù cho có vấp ngã, họ vẫn sẽ đứng dậy và đối diện với thử thách để thành công.
Đôi mắt của Daruma không có lòng đen, chính là để khi chủ nhân của Daruma có một mục tiêu, anh ta/cô ta sẽ vẽ thêm lòng đen cho một bên mắt bằng bút lông. Đến cuối năm, nếu mục tiêu đạt được, một bên mắt nữa sẽ được hoàn thành. Chính vì vậy, khi mua hoặc được tặng một Daruma, người Nhật sẽ đặt ra một mục tiêu về công việc, tình yêu, học tập… Để gửi gắm vào, và từ đó, động lực thực hiện cũng sẽ mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Mặt được vẽ đầy đủ lông mày, mũi, ria, mép nhưng đặc biệt đôi mắt luôn chỉ để tròng trắng, không vẽ con người. Người Nhật quan niệm điều đó sẽ giúp bạn thực hiện được mục tiêu cho năm mới của mình. Daruma thường được bán vào dịp lễ tết trong chùa hoặc tại các hội chợ gần chùa. Tại công sở, người ta thường đặt búp bê Daruma tại những vị trí trang trọng để cầu mong cho làm ăn phát đạt, trong nhà thì được đặt vị trí ngang với bàn thờ Phật để cầu mong sự thành công
Người Nhật quan niệm “Hãy ước và vẽ lên đó một mắt, khi điều ước trở thành sự thực thì hãy vẽ nốt con mắt còn lại”. Khi mua về, người mua có thể viết nguyện vọng hay mơ ước của mình lên má và viết tên họ lên cằm, đến khi những mong muốn đã được xác định thì lấy bút lông vẽ lên con người thứ nhất lên lòng trắng mắt của Daruma. Ngã xuống bảy lần, đứng lên tám lần”, cầm cây bút lên vẽ một con mắt và ước, muốn điều ước thành hiện thực hãy vẽ nốt con mắt còn lại. Đó là những gì người dân Nhật Bản quan niệm về Daruma, biểu tượng của sự may mắn. Dịp cuối năm, nếu búp bê Daruma được mua ở chùa thì đem về chùa bày tỏ sự thành kính để thần linh biết người đó đã giữ trọn mong ước và khi mong ước thành hiện thực thì họ vẽ nốt con người thứ hai.
Búp bê Daruma thường được lựa chọn nhiều với màu đỏ truyền thống. Người Nhật tặng nhau trong những dịp sinh nhật, lễ tết hay một người bắt đầu những dự định mới để cầu chúc những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với họ. Vào mùa thi cử, búp bê Daruma được các gia đình hay bạn bè tặng cho con em mình với lời chúc may mắn. Sau mỗi dịp ra trường, Daruma trở thành vật kỷ niệm đáng nhớ thời học sinh.
Theo sử sách ghi chép lại vào thế kỉ thứ V, búp bê Daruma chính là hình ảnh dáng ngồi thiền của Bồ Đề Đạt Ma, ông tổ của Thiền Phái trong Phật giáo chính tông, người đã dành ra chín năm trời ngồi quay lưng vào sau tường để chiêm nghiệm, thiền và giảng dạy về những vấn đề trong cuộc sống. Ông cũng chính là người giúp việc thiền phát triển mạnh mẽ từ Trung Quốc cho tới Nhật Bản hiện đại ngày nay.
Một năm mới với những ước mơ dù đã hoàn thành hay dang dở lại bắt đầu cùng những con búp bê Daruma được bán ở lễ hội đầu năm. Ngoài màu đỏ truyền thống thì búp bê Daruma còn có nhiều màu sắc khác, và mỗi màu lại có một ý nghĩa riêng. Trước bụng của mỗi con lật đật nhỏ này còn có ghi chữ “Phước”, hàm ý cầu mong những điều bình an và tốt lành.