4 Hạng Người không nên làm bạn và 4 Hạng Người được xem là bạn

Đức Phật Thích Ca Mâu Ni thuyết giảng Đoạn Kinh về 4 Hạng người không nên làm bạn và 4 Hạng người được xem là bạn. Đoạn kinh được trích trong Kinh Lời Khuyên Dạy Sigala - Bài Kinh Số 31 Tập 2, Trường Bộ Kinh.

Không Phải Là Bạn

1. Này Gia chủ tử, có bốn hạng người phải xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn: 

• Một là người vật gì cũng lấy nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn
• Hai là người chỉ biết nói giỏi nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn
• Ba là người khéo nịnh hótnên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn
• Bốn là người tiêu pha xa xỉ nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người vật gì cũng lấy nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn:

Người vật gì cũng lấy , cho ít xin nhiều

Vì sợ mà làm, làm vì mưu lợi cho mình.

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người vật gì cũng lấy nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn.

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người chỉ biết nói giỏi nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn:

• Một là tỏ vẻ thâm tình chuyện đã qua 
• Hai là tỏ lộ thân tình việc chưa đến
• Ba là mua chuộc cảm tình bằng sáo ngữ
• Bốn là khi có công việc, tự tỏ sự bất lực của mình

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người chỉ biết nói giỏi nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn.

Này Gia chủ tử, có bốn trường hợp, kẻ nịnh hót nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn:

• Một là đồng ý các việc ác
• Hai là không đồng ý các việc thiện
• Ba là trước mặt tán thán
• Bốn là sau lưng chỉ trích.

Này Gia chủ tử, như vậy là bốn trương hợp kẻ nịnh hót nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn.

Này Gia chủ tử, có bốn trường hợp, người tiêu pha xa xỉ nên được xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn:

• Một là bạn đam mê các loại rượu
• Hai là bạn du hành đường phố phỉ thời
• Ba là bạn la cà đình đám hý viện
• Bốn là bạn đam mê cờ bạc.

Này Gia chủ tử, như vậỵ có bốn trường hợp, người tiêu pha xa xỉ nên đươc xem không phải bạn, dầu tự cho là bạn.

Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Thiện Thệ thuyết giảng xong, bậc Đạo Sư lại giảng thêm:

• Người bạn gì cũng lấy,~ Người bạn chỉ nói giỏi
• Người nói lời nịnh hót,~ Người tiêu pha xa xỉ.
• Cả bống, không phải bạn,~ Biết vậy, người trí tránh,
• Như đường đầy sợ hãi.

Bạn Chân Thật

2. Này Gia chủ tử, bốn loại bạn này nên được xem là bạn chân thật:

• Một là bạn giúp đỡ nên được xem là bạn chân thật
• Hai là bạn chung thủy trong khổ cũng như trong vui nên được xem là bạn chân thật
• Ba là bạn khuyên điều lợi ích nên được xem là bạn chân thật
• Bốn là bạn có lòng thương tưởng nên được xem là bạn chân thật

Này Gia chủ tử, có bốn trường hợp , Người bạn giúp đỡ nên được xem là bạn chân thật

• Một là cảnh giác bạn trước những cám dỗ
• Hai là giữ hộ tài sản của bạn khi bạn sa ngã
• Ba là làm nơi nương tựa cho bạn lúc sa cơ
• Bốn là khi bạn có các công việc sẽ giúp đỡ bạn gấp 2 lần những gì bạn thiếu

Này Gia chủ tử, có bốn trường hợp Người bạn trong khổ cũng như trong vui nên được xem là bạn chân thật

• Một là nói cho bạn biết điều bí mật của mình
• Hai là giữ gìn kín những điều bí mật của bạn
• Ba là không bỏ bạn khi bạn gặp khó khăn
• Bốn là dám hy sinh thân mạng vì bạn 

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người bạn khuyên điều lợi ích nên được xem là bạn chân thật

• Một là ngăn bạn làm điều ác
• Hai là khuyến khích bạn làm những việc lành
• Ba là chỉ cho bạn nghe điều chưa được nghe 
• Bốn là chỉ cho bạn biết con đường sanh về thiên giới

Này Gia chủ tử , có bốn trường hợp người bạn thương tưởng nên được xem là bạn chân thật

• Một là không vui khi bạn gặp họa nạn
• Hai là vui mừng khi bạn gặp may mắn
• Ba là ngăn chặn những ai nói xấu bạn
• Bốn là khuyến khích những ai tán thán bạn

Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Thiện Thệ thuyết giảng xong, bậc Đạo sư lại giảng thêm:

Bạn sẵn sàng giúp đỡ,

Bạn chung thúy khổ vui,

Bạn khuyến khích lợi ích,

Bạn có lòng thương tưởng.

"Biết rõ bốn bạn này,

Người trí phục vụ họ,

Như mẹ đối con ruột.

Người trí giữ giới luật,

Sáng như lửa đồi cao.

Người tích trữ tài sản,

Như cử chỉ con ong.

"Tài sản được chồng chất,

Như ụ mối đùn cao,

Người cư xử như vậy,

Chất chứa các tài sản,

Vừa đủ để lợi ích

Cho chính gia đình mình.

Tài sản cần chia bốn

Để kết hợp bạn bè

Một phần mình an hưởng,

Hai phần dành công việc,

Phần tư, phần để dành,

Phòng khó khăn hoạn nạn.

Trích Kinh Lời KHuyên Dạy Sigala - Bài Kinh Số 31 Tập 2, Trường Bộ Kinh)