Sám Nguyện gồm có hai phần là sám hối và phát nguyện. Sám nghĩa là làm mới trở lại, bắt đầu trở lại, cam kết rằng ta sẽ không làm như ngày xưa nữa, sẽ không gây ra thêm những lỡ lầm và vụng dại như đã gây ra trong quá khứ. Sám được dịch là bắt đầu trở lại, làm mới trở lại. Nguyện nghĩa là quyết tâm không làm những điều đã từng gây ra đổ vỡ, và quyết tâm làm những điều có thể hàn gắn, thay đổi và đưa tới sự chuyển hóa, gây an lạc cho ta và cho người khác. Nguyện là mong ước, là quyết tâm thực hiện được điều ta mong ước. Mong ước nối lại tình thâm, làm mới và chuyển hóa những khổ đau, tạo ra hạnh phúc.
Trong khi tụng bài Sám Nguyện, ta có thể đi ngang qua một quá trình chuyển hóa, tại vì tụng bài này không phải là để cầu xin một đấng tối cao làm cho chúng ta những điều mà ta không làm được. Bài tụng này sẽ hướng dẫn cho chúng ta thực tập. Chúng ta sẽ thấy rằng đây là ánh sáng chiếu vào tự thân và vào hoàn cảnh hiện tại của ta để ta thấy rõ được tình trạng. Khi đã thấy được hiện tại và đã có tuệ giác thì ta biết được con đường đi, tức là biết nên làm gì và không nên làm gì để có thể bắt đầu làm mới. Chúng ta luôn bắt đầu trở lại, nhất định không chịu thua. Bài tụng này là một cơ hội để chúng ta rọi ánh sáng chánh niệm vào tự thân và hoàn cảnh để thấy được những vụng dại và những lỡ lầm trong quá khứ của chính ta. Ta sẽ thấy được con đường tương lai của ta, một con đường trên đó ta sẽ không lặp lại những lỗi lầm và vụng dại ngày xưa. Đây là sự thực tập và ta đừng nghĩ rằng đây là lời cầu xin đối với các đấng thần linh. Sám là công nhận với bản thân là ta đã có những hành động vụng dại, thiếu chánh niệm vì thế đã gây nên đổ vỡ. Nguyện là mong muốn quyết tâm hành động để thay đổi. Bài Sám Nguyện được bắt đầu bằng một đoạn sáu câu giúp ta có thể quán tưởng, hình dung ra một khung cảnh thuận lợi cho sự thực tập sám và nguyện.
Nếu quý đạo hữu nào ăn chay được nguyên ngày thì quá tốt. Buổi sáng ăn mặn, buổi chiều và tốt ăn chay thì cũng tốt. Trong bữa ăn, đã ăn 1 miếng thịt rồi mới chợt nhớ ra hôm nay ăn chay thì cứ tiếp tục ăn nhưng chỉ ăn những món thực vật có trên bàn thì cũng quá tốt nha quý đạo hữu.
Thời gian gần đây, thiên tai, tai nạn bất ngờ xảy ra khắp nơi, nguyên nhân cũng là do các nghiệp xấu của chúng ta phát huy tác dụng. Việc sám hối giúp ta chuyển hóa bớt các nghiệp xấu, hồi hướng công đức đến các chúng sanh mà ta đã làm hại, việc sám hối có thể thực hiện bất cứ lúc nào. Tại các chùa Việt Nam thường có thời khóa sám hối vào 14 và 30 Âm lịch.
TỊNH PHÁP GIỚI CHƠN NGÔN
Án lam tóa ha (3 lần)
TỊNH KHẨU NGHIỆP CHÂN-NGÔN
Tu rị, tu rị, ma ha tu rị, tu tu rị, ta-bà-ha. (3 lần)
TỊNH TAM NGHIỆP CHÂN-NGÔN
Án ta phạ, bà phạ, thuật đà ta phạ, đạt ma ta phạ, bà phạ thuật độ hám. (3 lần)
Nhất tâm đảnh lễ
1.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thích Ca Mâu Ni Phật
2.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Kim Cang Bất Hoại Phật
3.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Quang Phật
4.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Long Chủng Tôn Vương Phật
5.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Tinh Tấn Quân Phật
6.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Tinh Tấn Hỷ Phật
7.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Hỏa Phật
8.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Nguyệt Quang Phật
9.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bất Không Kiến Phật
10.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Nguyệt Phật
11.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Vô Cấu Phật
12.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Dõng Thí Phật
13.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thanh Tịnh Phật
14.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thanh Tịnh Thí Phật
15.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thủy Thiên Phật
16.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thiên Thủy Thiên Phật
17.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Hiền Cát Tường Phật
18.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Chiên Ðàn Cát Tường Phật
19.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Vô Lượng Oai Đức Phật
20.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Quang Đức Hoa Phật
21.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Vô Ưu Cát Tường Phật
22.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Na La Diên Cát Tường Phật
23.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Hoa Cát Tường Phật
24.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thanh Tịnh Quang Du Hí Thần Thông Phật
25.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Liên Hoa Quang Du Hí Thần Thông Phật
26.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Tài Cát Tường Phật
27.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Niệm Cát Tường Phật
28.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thiện Danh Xưng Cát Tường Phật
29.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Đế Thắng Tràng Vương Phật
30.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thiện Du Bộ Công Ðức Phật
31.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Ðấu Chiến Thắng Phật
32.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Dũng Kiện Cát Tường Phật
33.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Phổ Chiếu Diệu Trang Nghiêm Cát Tường Phật
34.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Liên Hoa Du Bộ Phật
35.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Liên Hoa Diệu Trụ Tu Di Sơn Vương Vương Phật
Nhất Tâm Đảnh Lễ
1.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Thiện Danh Xưng Cát Tường Vương Phật
2.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Bảo Nguyệt Liên Hoa Trí Nghiêm Quang Âm Tự Tại Vương Phật
3.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri V ô Cấu Kim Sắc Bảo Quang Diệu Hạnh Thành Tựu Phật
4.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Vô Ưu Tối Thắng Cát Tường Phật
5.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Pháp Hải Lôi Âm Phật
6.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Pháp Hải Thắng Huệ Du Hý Thần Thông Phật
7.Nam Mô Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
Nam Mô Cầu Sám Hối Bồ Tát, Ma Ha Tát.
Đệ tử tên là :
Pháp danh :
Nguyện thập phương thường trụ Tam Bảo, đức Từ Phụ Bổn Sư Thích Ca, đệ tử từ nhiều đời nhiều kiếp cho đến nay, và nhất là những ngày tháng gần đây; vì do ba nghiệp tham sân si cho nên thân con đã tạo nên những điều sai lầm tội lỗi như sau.....
miệng con đã nói những điều sai lầm tội lỗi như sau .....
ý con đã nghĩ những điều sai lầm tội lỗi như sau .......
Tất cả những lỗi lầm trên còn nhiều và nhiều hơn thế nữa, con không thể nào nhớ hết, biết hết, phát lồ sám hối hết chỉ biết ngưỡng mong Tam Bảo từ bi gia hộ khiến cho đệ tử tội diệt phước sanh căn lành tăng trưởng
NAM MÔ CẦU SÁM HỐI BỒ TÁT MA HA TÁT
Hồi hướng
Con Xin hồi hướng công đức này đến những người nghèo khổ, bệnh tật mà con thấy hàng ngày khi đi đường, nghe người khác kể hay xem trên báo chí, internet và những vong hồn, oan hồn XUNG QUANH đây.
Cầu cho mọi người được thoát khỏi các cảnh khổ, bệnh tật, nghiệp chướng tiêu trừ, có được duyên lành với Phật pháp, sớm được giác ngộ.
Con Xin hồi hướng công đức này đến thân bằng quyến thuộc họ hàng xa gần, bạn bè làng xóm.
Cầu cho người mất được sớm siêu thoát, tái sinh vào cảnh an lành, người còn thì tật bệnh, nghiệp chướng tiêu trừ, thân tâm an lạc, có được duyên lành với Phật pháp, sớm được giác ngộ.
Vì tham sân si mà bao đời nay con đã gây ra rất nhiều ác nghiệp, Con Xin hồi hướng công đức này và cầu nguyện cho các oan gia trái chủ, nghiệp chướng bao đời bao kiếp của con sớm được siêu thoát vào cảnh giới an lành, có được duyên lành với Phật pháp, sớm được giác ngộ.